در اين مطلب، برخي از بزرگترين سرقتهاي تاريخ را مرور ميكنيم با ذكر اين نكته كه هركدام از اين افراد با اعمالشان باعث مرگ مستقيم هزاران شهروند بيگناه شدهاند و هركدام از اين منابع عظيم مالي ميتوانست زندگي صدها هزار انسان را تا حد قابل لمسي بهتر كند.
برترينها - آرمان رمضاني: از همين اول بگويم داريد اشتباه فكر ميكنيد. اگر با شنيدن عبارت سرقتهاي بزرگ تاريخ به نگهبان بانك و سارق مسلح زخمي فكر ميكنيد، به اندازه كافي باتجربه نيستيد. جسي و جيمز يا باني و كلايد را فراموش كنيد. براي وارد شدن به ليست بزرگترين سرقتهاي تاريخ به غيب كردن حجم بسيار بزرگي پول آنهم در مقياس صنعتي احتياج داريد. براي همين سرقت چند اسلحه و تعدادي ماشين تيزرو به كارتان نخواهد آمد. اينجا شما به تشكيلاتي با ارتباطهايي در بالاترين سطح سياسي و اقتصادي و البته كشورهايي درحال توسعه با دولت مركزي ضعيف احتياج داريد.
در ادامه برخي از بزرگترين سرقتهاي تاريخ را مرور ميكنيم با ذكر اين نكته كه هركدام از اين افراد با اعمالشان باعث مرگ مستقيم هزاران شهروند بيگناه شدهاند و هركدام از اين منابع عظيم مالي ميتوانست زندگي صدها هزار انسان را تا حد قابل لمسي بهتر كند.
سرقت بزرگ در صنعت معدن
سالهاي زياديست كه در جمهوري دموكراتيك كنگو، شركتهاي ناشناس نفتي، معادني باارزش را تنها با پرداختن يك شانزدهم ارزش واقعي صاحب ميشوند. اين شركتهاي داراي رانت پس از فروختن اين ثروتهاي ملي به قيمت اصلي، در هر معامله پولي گزاف به جيب ميزنند. بر اساس اسناد رسمي، كشور كنگو تنها بين سالهاي ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۲ طي پنج معامله اينچنيني رقمي بالغ بر ۱.۳۶ ميليارد دلار ضرر كرده است. ضرري كه از مجموع بودجه سلامت و آموزشِ اين كشور در سال ۲۰۱۲ بزرگتر است.
بد نيست بدانيد جمهوري دموكراتيك كنگو، از نظر شاخص توسعه انساني آخرين كشور و از نظر مرگ و مير كودكان، كشور ۶ تا مانده به آخر دنيا است. در اين كشور ۷ ميليون كودك به مدرسه نميروند و با وجود كمكهاي زياد جهاني، كنگو شاهد يكي از بدترين شرايط سوءتغذيه در جهان است.
سرقت بزرگ قطار
هرچند كه امروز ۳.۴ ميليون دلار پول هنگفتي به حساب نميآيد، اما اين رقم در سال ۱۹۶۳ و زماني كه از قطار پست سلطنتي انگليس سرقت شد، رقمي باورنكردني به نظر ميرسيد. جالب است بدانيد اين سرقت را ۱۷ مرد تنومند، تنها با در اختيار داشتن ميله فلزي انجام دادند. همه اين ۱۷ سارق جز راني بيگز و چارلز ويلسون خيلي زود دستگير شدند و به زندان افتادند.
فرديناند ماركوس
رئيس جمهور سابق فيليپين، فرديناند ماركوس فردي به شدت حريص بود. منابع آگاه اعتقاد دارند ماركوس از طريق وامهاي دولتي، رشوه، اختلاس و تصاحب شركتهاي خصوصي رقمي بين ۵ تا ۱۰ ميليارد دلار را صاحب شده است. اين رئيس جمهور سابق، بيشتر اين ثروت را به بانكهايي در كشورهاي ديگر منتقل يا در بازار ملك و مسكن در آمريكا سرمايه گذاري كرده است. اين سياستمدار فاسد درنهايت با فشار تظاهرات مردمي از قدرت كنار گذاشته شد و در سال ۱۹۸۹ در هاوايي و در تبعيد مرد. تا به امروز مقامات رسمي موفق به بازگرداندن بيش از ۴ ميليارد از ثروت ماركوس به كشور فيليپين شدهاند.
ژنرال ساني آباچا
ژنرال ساني آباچا در طول ۵ سال حكمراني بر نيجريه، بين ۳ تا ۵ ميليارد از درآمدهاي اين كشور آفريقايي را تصاحب كرد. آباچا كه در سال ۱۹۹۸ بر اثر حمله قلبي درگذشت بخش بزرگي از اين پول را به سادگي و بصورت نقد از بانك مركزي نيجريه و تحت عنوان پروژههاي امنيت ملي دريافت كرد. هرچند كه در سالهاي اخير سياستمداران نيجريه بخش كوچكي از اين ثروت را به كشورشان بازگرداندند، اما هنوز سرنوشتِ رقم قابل توجهي از اين پول نامعلوم است. وكلاي نيجريهاي دليل اين امر را سرمايهگذاريهاي متعدد آباچا در شركتهايي در سراسر دنيا ميدانند.
ژان كلود دووالير
شايد از نظر سرقتِ بزرگترين سهم ازدرآمد يك كشور، ژان كلود دووالير يا "بچه دكتر" در بالاترين رتبه بايستد. اعتقادها بر اين است كه اين رئيس جمهور سابق كشور فقير هائيتي در سالهايي كه در قدرت بوده است رقمي بالغ بر ۱.۷% تا ۵.۴% توليد ناخالص ملي هائيتي را هر سال دزديده است. بر اساس اعلام بانك جهاني با اينكه سالها از زمان مسئوليت او ميگذرد، هنوز تحقيقات براي بازگرداندن اين ثروت به هائيتي در جريان است.
صدام حسين
اين ديكتاتور عراقي براي ثروتمند شدن راهي بينهايت آسان را انتخاب كرد. بر اساس اسناد، صدام حسين، پسر و حسابدار شخصياش را همراه دستخطي به نزد رئيس بانك مركزي عراق فرستاد. در اين دستخط اين حاكم بدنام تقاضاي ۹۲۰ ميليون دلار آمريكا و ۹۰ ميليون يورو پول كرده بود. شما فكر ميكنيد رئيس بانك مركزي چارهاي جز پرداخت پول داشت؟
اوراق قرضه انگليسي
ساعت ۹.۳۰ صبح روز دوم مي ۱۹۹۰، فرستاده دولتي جان گدارد خياباني در لندن را ميپيمود. در همين زمان يك سارق به زور چاقو چمدان جان را دزديد. حتما داريد فكر ميكنيد چرا كسي بايد تاريخ اين اتفاق بياهميت را يادداشت كند. چمداني كه جان گدارد در آن روز حمل ميكرد شامل ۲۹۲ ميليون پوند اوراق قرضه دولتي بود. اوراقي كه بدون نياز به تاييد هويت حامل آن، تقريبا به همان خوبي پول نقد بود. سارق اين چمدان البته آنقدرها كه فكر ميكنيد هم خوششانس نبود. جسد اين زورگير سطح پايين خيلي زود توسط پليس انگليس درحالي كشف شد كه گلولهاي جمجمهاش را شكافته بود.
الكساندر آندروييچ پانين
الكساندر آندروييچ پانين معروف به گريبودمون، مسئول صدمات بدافزار "اسپايآي" شناحته ميشود. اين بدافزار در مجموع به ۱.۴ ميليون رايانه نفوذ كرد و تمام اطلاعات محرمانه از جمله حسابهاي بانكي، رمزهاي عبور، كارتهاي اعتباري و اطلاعات محرمانه را به سرقت برد. براساس گفتههاي مقامات رسمي آمريكا، پانين به بازار خريد و فروش اطلاعات شخصي رونقي بيسابقه بخشيد. حتما ميپرسيد او در نهايت چقدر دزديد؟ بنا بر حجم وسيع اطلاعات، تخمين دقيق غيرممكن است، اما ارزش اطلاعات دزديده شده توسط الكساندر آندروييچ پانين را صدها ميليارد دلار برآورد ميكنند.
برني مِدوف
برني با جذب سرمايهاي بالغ بر ۶۵ ميليارد دلار، بيشتر تبهكاران ديگر ليست را به تازهكاراني شبيه ميكند. روش كلاهبرداري او استفاده از حقهاي، معروف به پونزي بود. برني مدوف سرمايههاي كلاني با وعده بازپرداخت سود زياد جذب ميكرد و با ادامه اين روند با پول سرمايهگذاران جديد طلب سرمايهگذاران قديميتر را پرداخت ميكرد. او البته در اين بين سهم كلان خودش را فراموش نميكرد. زمانيكه بالاخره سرمايهگذاران شروع به سوال پرسيدن كردند؛ خانه پوشالي شركت مدوف فرو ريخت. او به خاطر حجم بزرگ كلاهبرداري به ۱۵۰ سال حبس محكوم شد.
سرقت بزرگ نفتي
در سال ۲۰۱۱ شركتهاي تابعه شل و ايانآي مبلغي بالغ بر ۱.۱ ميليارد دلار به دولت نيجريه پرداخت كردند. اين پرداخت در ازاي خريد يك ميدان عظيم نفتي انجام گرفت كه تخمين زده ميشد ۹ ميليارد بشكه نفت در خود جاي داده است. اندكي پس از دريافت ۱.۱ ميليارد دلار، دولت نيجريه همين مبلغ را به حساب يك شركت نفتي گمنام واريز كرد كه بعدها مشخص شد رئيسش وزير نفت نيجريه دن ايتهته است. جالب است بدانيد با ۱.۱ ميليارد دلاري كه بين دو شركت شل و ENI و دن ايتهته رد وبدل شد امكان واكسيناسيون تمام كودكان زير ۵ سال كشور نيجريه وجود داشت. شركتهاي بزرگ نفتي شل و ENI در كشورهاي ايتاليا، هلند و بريتانيا درگير تحقيقات جدي قضايي هستند.
زيمنس
براي پيدا كردن بزرگترين فسادهاي مالي بايد سراغ بزرگترين شركتهاي دنيا برويم. بر اساس اسناد كشف شده شركت آلماني زيمنس صدها ميليون دلار رشوه به دهها كشور پرداخت كرده است. بر اساس گزارش مقامات رسمي آمريكا پرداخت رشوه بخشي از روند معمول كار اين شركت به حساب ميآمد. شركت زيمنس در نهايت به دليل فساد مالي تنها براي جرم رشوه محكوم به پرداخت ۱.۶ ميليارد دلار شد كه در آن زمان بزرگترين رقم جريمه براي يك شركت در تاريخ دو كشور آلمان و آمريكا به حساب ميآمد.